Dzisiaj jest 14.10.2024
- Rasa - pochodzenie, rodowód
- OPIS RAS PSÓW od A do Z
- Kupno psa
- Adoptujemy psa ze schroniska
- Ekwipunek dla psa
- Wychowanie psa
- Problemy wychowawcze
- Szkolenie psa
- Pies w służbie człowieka
- Pies i prawo - obowiązki właściciela
- Charakter - tajniki psiej psychiki
- Agresja
- Jak zrozumieć psa ?
- Relacje psa z ludźmi i zwierzętami
- Żywienie według potrzeb
- Jak dobrze karmić ?
- Co warto wiedzieć o żywieniu
- Dodatki do psiej miski
- Ciekawostki na temat żywienia
- Jak dbać o oczy, uszy, zęby i ...
- Jak pielęgnować sierść
- PIELĘGNACJA SIERŚCI wg ras A-Z
- Problemy z psią sierścią
- Akcesoria do pielęgnacji sierści
- Dobór kosmetyków do rodzaju sierści
- Pies u fryzjera
- Wystawy psów rasowych
- Przygotowanie psa do wystaw
- Strategia wystawowa
- Wystawy - jak poprawić urodę ?
- Jedziemy po sukces
- Wsadzamy kij w mrowisko
- Spacer i rekreacja z psem
- Psie sporty
- Pies w podróży
- Wakacje z psem
- Wyjeżdżamy - a co z psem ?
- Pies w różnych miejscach i czasie
- Hodowla - rozród
- Sterylizacja - kastracja
- Profilaktyka zdrowotna
- Walka z pasożytami
- Pasożyty zewnętrzne
- Pasożyty wewnętrzne
- Jak pies zaraża się pasożytami ?
- Leczenie i profilaktyka
- Glista psia - Toxocara canis
- Tęgoryjec - Ancylostoma caninum
- Włosogłówka - Trichuris vulpis
- Robaczyca serca - Dirofilariosa
- Tasiemiec psi - Dipylidium caninum
- Tasiemiec bąblowcowy - Echinococcus granulosus
- Kokcydioza - Coccidiosis canum
- Lamblioza - Giardia intestinalis
- Choroby psów
- Pomoc w nagłych wypadkach
- Opieka nad chorym psem
- Problemy starszego wieku
- Słownik pojęć kynologicznych
- Książki, które warto przeczytać
- Ciekawostki na temat psów
- Opinie na temat karm MILLS FARM
Rasy psów
Wybierz inną rasę
Lhasa apso pochodzi z Tybetu, gdzie otoczony był niezwykłym szacunkiem i hodowany w świątyniach i pałacach. Już pod koniec XIII wieku słynny podróżnik Marco Polo w ogromnym dziele „Opisanie świata” pisze o małych, długowłosych, złoto umaszczonych pieskach, które towarzyszyły wielkim tybetańskim dogom. Wierzono, że przynoszą szczęście i odpędzają złe moce. Nie można ich było kupić, stanowiły „dar pokoju”, który wręczano władcom ościennych państw w dowód uznania i szacunku. Ich nazwa pochodzi od rejonu, w którym były szczególnie liczne, zwanego Lhasa, natomiast apso to nazwa kóz tybetańskich o podobnym jak u lhasa apso kozim włosie.
W Europie pierwsze lhasa apso pojawiły się w Wielkiej Brytanii, przywiezione przez panią McLaren Morrison, kiedy po wieloletnim pobycie w Tybecie wracała do kraju. Jej hodowla o przydomku Cotsvale odegrała największą rolę w rozwoju tej rasy w Wielkiej Brytanii. W Stanach Zjednoczonych, po początkowym zamieszaniu wynikającym z kojarzenia lhasa apso z shih-tzu, powstała bardzo zasłużona hodowla Hamilton, która w ciągu trzydziestu lat wyhodowała 249 miotów w czystości rasy. Kiedy po roku 1957 część mnichów buddyjskich wyemigrowała z Tybetu, towarzyszyły im także psy. W ten sposób lhasa apso rozeszły się po całym świecie, znalazły się wszędzie tam, gdzie powstawały ośrodki buddyzmu tybetańskiego. Do Europy i Stanów Zjednoczonych przywozili je także himalaiści, dyplomaci i pracownicy placówek handlowych. Ich niezwykła uroda sprawiła, że stały się bardzo popularne. Do Polski pierwsze psy tej rasy trafiły w połowie lat siedemdziesiątych.
Wysokość w kłębie: psy 25 - 33 cm, suki 23 - 30 cm.
Masa ciała: psy 5 - 7 kg, suki 5 - 6 kg.
Lubi sport, aktywny tryb życia, choć brylowanie na wystawach z bieganiem po lesie dość trudno pogodzić. Bardzo przywiązuje się do swoich właścicieli, w stosunku do obcych jest nieufny i podejrzliwy. W przeszłości miał za zadanie ostrzegać potężne tybetańskie mastiffy o zbliżającym się zagrożeniu, dziś ostrzegają swoich właścicieli. Lhasa apso ma niezwykłą łatwość adaptacji w nowym środowisku, bez problemu zmienia klimat, mieszkanie, tylko właściciele muszą pozostać ci sami. Choć czasem jest powściągliwy w okazywaniu swoich uczuć, to jest psem bardzo wiernym i przywiązanym.
Szata
LHASA APSO
Wersja polska: luty 2011
POCHODZENIE: Tybet.
PATRONAT: Wielka Brytania.
DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 13.10.2010
UŻYTKOWOŚĆ: Pies ozdobny.
KLASYFIKACJA F.C.I.:
Grupa 9: Psy ozdobne i do towarzystwa.
Sekcja 5: Rasy tybetańskie.
Bez prób pracy.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY:
Lhasa apso pochodzi z Tybetu; wiele z tych psów żyło na wysokościach, gdzie klimat jest bardzo ostry – musiały więc to być psy odporne na niesprzyjające warunki zewnętrzne, i ten fakt w największym stopniu wpływał na ich rozwój. Długi, twardy włos lhasa apso i obfity podszerstek dają ochronę przed zimowymi mrozami, a długi włos nad oczami chroni je przed wiatrem, kurzem i ostrym światłem. Pierwsze apso przywieziono do Wielkiej Brytanii w latach dwudziestych XX wieku, a niebawem pokazano je na wystawie w Londynie. Na początku mylono je z innymi kosmatymi psami z Dalekiego Wschodu; wszystkie określano nazwą „terierów z Lhasa”. Dopiero później wyróżniono poszczególne rasy; szczególnie istotny był rozdział lhasa apso i tybetańskich terierów. Klub rasy powstał w roku 1933.
WRAŻENIE OGÓLNE:
Harmonijny, krzepki, obficie, ale nie przesadnie owłosiony.
WAŻNE PROPORCJE:
Długość tułowia od stawu barkowego do guza siedzeniowego większa od wysokości w kłębie.
ZACHOWANIE/TEMPERAMENT:
Wesoły i stanowczy. Czujny, zrównoważony, ale nieco nieufny w stosunku do obcych.
GŁOWA:
Obfite owłosienie głowy opada na oczy, ale nie przeszkadza w widzeniu; bujne wąsy i broda.
MÓZGOCZASZKA:
Czaszka: Umiarkowanie wąska, zwężająca się za oczami; nie całkiem płaska, ale i nie wypukła czy jabłkowata.
Stop: Średni.
TRZEWIOCZASZKA:
Nos: Czarny.
Kufa: Około 4 cm, ale nie graniasta; długość od końca nosa do stopu, wynosi ok. 1/3 całkowitej długości głowy, od czubka nosa do tylnej części czaszki. Profil prosty.
Grzbiet kufy: Prosty.
Zgryz: Górne siekacze tuż za dolnymi, tworząc odwrócony zgryz nożycowy (ścisły przodozgryz). Siekacze rozstawione w szerokiej i tak prostej linii, jak to możliwe. Pełne uzębienie pożądane.
Oczy: Ciemne. Średniej wielkości, osadzone z przodu czaszki, owalnego kształtu, niezbyt duże, ani wyłupiaste; nie małe i nie zapadnięte. Białkówki niewidoczne ani pod, ani nad tęczówką.
Uszy: Wiszące, obficie owłosione.
SZYJA:
Silna i łukowato wygięta.
TUŁÓW:
Harmonijny i zwarty.
Grzbiet: Prosty.
Lędźwie: Mocne.
Klatka piersiowa: Żebra zachodzące daleko do tyłu.
OGON:
Osadzony wysoko, noszony nad grzbietem, ale nie skręcony w kółko. Często z załamaniem na końcu. Dobrze owłosiony.
KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Łopatki : Dobrze kątowane.
Przedramię: Kończyny proste, obficie owłosione.
Łapy: Okrągłe, kocie, o mocnych opuszkach. Obficie owłosione.
KOŃCZYNY TYLNE:
Wygląd ogólny: Dobrze rozwinięte i umięśnione. Dobre kątowanie. Obficie owłosione.
Śródstopie: Widziane z tyłu – równoległe i ustawione niezbyt blisko siebie.
Łapy: Okrągłe, kocie, o mocnych opuszkach. Obficie owłosione.
CHODY/RUCH:
Swobodny i żwawy.
SZATA
SIERŚĆ:
Włos okrywowy długi, ciężki, prosty, twardy, nie wełnisty, nie jedwabisty. Umiarkowany podszerstek. Obfitość włosa nie może nigdy przeszkadzać w ruchu.
MAŚĆ:
Złota, piaskowa, miodowa, ciemnoszara, łupkowa, dymna, łaciata, czarna, biała lub brązowawa, wszystkie jednakowo prawidłowe.
WIELKOŚĆ:
Idealna wysokość: 25 cm w kłębie dla psów; suki nieco mniejsze.
WADY:
Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od nasilenia oraz wpływu na zdrowie i dobrostan psa.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE
- Agresja lub wyraźna lękliwość.
- Każdy pies, wykazujący wyraźne wady budowy lub zaburzenia charakteru powinien być zdyskwalifikowany.
Uwaga:
Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
Źródło: www.zkwp.pl/zg/wzorce/227.pdf
LHASA APSO
Pochodzenie
Lhasa apso pochodzi z Tybetu, gdzie otoczony był niezwykłym szacunkiem i hodowany w świątyniach i pałacach. Już pod koniec XIII wieku słynny podróżnik Marco Polo w ogromnym dziele „Opisanie świata” pisze o małych, długowłosych, złoto umaszczonych pieskach, które towarzyszyły wielkim tybetańskim dogom. Wierzono, że przynoszą szczęście i odpędzają złe moce. Nie można ich było kupić, stanowiły „dar pokoju”, który wręczano władcom ościennych państw w dowód uznania i szacunku. Ich nazwa pochodzi od rejonu, w którym były szczególnie liczne, zwanego Lhasa, natomiast apso to nazwa kóz tybetańskich o podobnym jak u lhasa apso kozim włosie.
W Europie pierwsze lhasa apso pojawiły się w Wielkiej Brytanii, przywiezione przez panią McLaren Morrison, kiedy po wieloletnim pobycie w Tybecie wracała do kraju. Jej hodowla o przydomku Cotsvale odegrała największą rolę w rozwoju tej rasy w Wielkiej Brytanii. W Stanach Zjednoczonych, po początkowym zamieszaniu wynikającym z kojarzenia lhasa apso z shih-tzu, powstała bardzo zasłużona hodowla Hamilton, która w ciągu trzydziestu lat wyhodowała 249 miotów w czystości rasy. Kiedy po roku 1957 część mnichów buddyjskich wyemigrowała z Tybetu, towarzyszyły im także psy. W ten sposób lhasa apso rozeszły się po całym świecie, znalazły się wszędzie tam, gdzie powstawały ośrodki buddyzmu tybetańskiego. Do Europy i Stanów Zjednoczonych przywozili je także himalaiści, dyplomaci i pracownicy placówek handlowych. Ich niezwykła uroda sprawiła, że stały się bardzo popularne. Do Polski pierwsze psy tej rasy trafiły w połowie lat siedemdziesiątych.
Wygląd
Lhasa apso można określić krótko: niewielki pies i wielka uroda. Ma wpisaną w prostokąt sylwetkę, prosty grzbiet, głęboką klatkę piersiową i muskularne lędźwie. Ogon osadzony wysoko, owłosiony na kształt pióropusza i zawinięty na grzbiet. Głowa obficie pokryta włosem, który tworzy wąsy i brodę. Czaszka raczej płaska i wąska, kufa krótka, o prostym grzbiecie, ale nie aż tak skrócona jak u shih-tzu. Zgryz cęgowy lub bardzo niewielki przodozgryz. Oczy ciemnobrązowe, uszy zwisające, bardzo mocno owłosione.
Wysokość w kłębie: psy 25 - 33 cm, suki 23 - 30 cm.
Masa ciała: psy 5 - 7 kg, suki 5 - 6 kg.
Charakter, usposobienie
Te małe pieski zdobyły sobie wielką sympatię na całym świecie, nie tylko z powodu urody, ale również z uwagi na doskonałą psychikę i przemiły charakter. Lhssa to pies do towarzystwa, ale nie kanapowiec. Bardzo ceni sobie swój spokój i niezależność, nie znosi przemocy, krzyku i ostrego traktowania. Jest to pies bardzo samodzielny, wszędobylski i wcale nie tak kruchy jak się na pierwszy rzut oka wydaje.
Lubi sport, aktywny tryb życia, choć brylowanie na wystawach z bieganiem po lesie dość trudno pogodzić. Bardzo przywiązuje się do swoich właścicieli, w stosunku do obcych jest nieufny i podejrzliwy. W przeszłości miał za zadanie ostrzegać potężne tybetańskie mastiffy o zbliżającym się zagrożeniu, dziś ostrzegają swoich właścicieli. Lhasa apso ma niezwykłą łatwość adaptacji w nowym środowisku, bez problemu zmienia klimat, mieszkanie, tylko właściciele muszą pozostać ci sami. Choć czasem jest powściągliwy w okazywaniu swoich uczuć, to jest psem bardzo wiernym i przywiązanym.
Szata
Lhasa apso ma wyjątkowo piękną szatę. Mocny, prosty, długi włos okrywowy nie linieje i nie ma tendencji do filcowania, czego niestety nie można powiedzieć o miękkim wełnistym podszerstku. W dotyku sierść powinna być szorstka. Włos jedwabisty podobnie jak włos wełnisty jest wadą.
Długi włos na głowie spina się w dwa umieszczone nad oczami kucyki. Dozwolone są wszystkie barwy owłosienia, jednak najwyżej cenione są psy o szacie jednolitej: złote, piaskowe, a także szare - dymione lub łupkowe. Sierść może być również biała lub brązowa, a także wielokolorowa, ale o wyraźnie rozgraniczonych kolorach. Nos powinien być zawsze czarny.
Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że tego rodzaju sierść wymaga bardzo systematycznej pielęgnacji. Pies musi być regularnie kąpany i szczotkowany, żeby zapobiec plątaniu i filcowaniu się sierści. Szata psów wystawowych musi być dodatkowo chroniona przed zniszczeniem w czasie jedzenia i spacerów.
Więcej na temat pielęgnacji lhasa apso i przygotowania go do wystaw- kliknij tutaj
Długi włos na głowie spina się w dwa umieszczone nad oczami kucyki. Dozwolone są wszystkie barwy owłosienia, jednak najwyżej cenione są psy o szacie jednolitej: złote, piaskowe, a także szare - dymione lub łupkowe. Sierść może być również biała lub brązowa, a także wielokolorowa, ale o wyraźnie rozgraniczonych kolorach. Nos powinien być zawsze czarny.
Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że tego rodzaju sierść wymaga bardzo systematycznej pielęgnacji. Pies musi być regularnie kąpany i szczotkowany, żeby zapobiec plątaniu i filcowaniu się sierści. Szata psów wystawowych musi być dodatkowo chroniona przed zniszczeniem w czasie jedzenia i spacerów.
Więcej na temat pielęgnacji lhasa apso i przygotowania go do wystaw- kliknij tutaj
Zdrowie
Lhasa apso to psy wyjątkowo długowieczne i zdrowe. Przeważnie dożywają piętnastu lat, choć czasem zdarzają się nawet psy dwudziestoletnie. Rekordzista dożył podobno 29 lat. Włos stanowi doskonałą izolacje termiczną, w zimie chroni psa przed mrozem, w lecie przed przegrzaniem. Lhasa jest psem bardzo odpornym i wolnym od chorób dziedzicznych. Regularnej pielęgnacji wymagają jego oczy i uszy.
Do kogo pasuje ten pies ?
Lhasa apso to wyjątkowo miły pies rodzinny i niezwykle ceniony pies wystawowy. Jest to stworzenie, które trud włożony w jego pielęgnację odpłaci stokrotnie - widok dobrze przygotowanego na wystawę psa to prawdziwa uczta dla oczu.
Lhassa to jednak nie tylko wystawowa piękność, ale przede wszystkim pies o bardzo silnym charakterze, który ma poczucie własnej wartości i lubi pokazać, że ma swoje zdanie. Jeśli ktoś mu podpadnie, potrafi się obrazić a każdą niesprawiedliwość i krzywdę zapamięta bardzo długo. Podstawą wychowania jest więc spokój, łagodność i wyrozumiałość. Jeśli właściciel zdobędzie zaufanie psa, nie będzie miał z nim problemów i przy odrobinie cierpliwości nauczy go wszystkiego. Lhassa apso z wielkim zapałem pilnuje domu, jest bardzo czujny i nic nie ujdzie jego uwadze. Na spacerze wobec innych psów nie jest zbyt wylewny, ale też nie wchodzi z nimi w konflikt. Mało szczeka, co jest wielka zaletą, jeśli właściciele mają lubiących ciszę sąsiadów. Lubi koty!
Lhassa to jednak nie tylko wystawowa piękność, ale przede wszystkim pies o bardzo silnym charakterze, który ma poczucie własnej wartości i lubi pokazać, że ma swoje zdanie. Jeśli ktoś mu podpadnie, potrafi się obrazić a każdą niesprawiedliwość i krzywdę zapamięta bardzo długo. Podstawą wychowania jest więc spokój, łagodność i wyrozumiałość. Jeśli właściciel zdobędzie zaufanie psa, nie będzie miał z nim problemów i przy odrobinie cierpliwości nauczy go wszystkiego. Lhassa apso z wielkim zapałem pilnuje domu, jest bardzo czujny i nic nie ujdzie jego uwadze. Na spacerze wobec innych psów nie jest zbyt wylewny, ale też nie wchodzi z nimi w konflikt. Mało szczeka, co jest wielka zaletą, jeśli właściciele mają lubiących ciszę sąsiadów. Lubi koty!
Zalety i wady
+ doskonały pies do towarzystwa + bardzo przywiązany do właściciela + przyjazny wobec dzieci i zwierząt + łatwo przystosowuje się do każdych warunków + nie jest hałaśliwy + nie linieje |
- bywa uparty - wymaga systematycznej pielęgnacji |
Wzorzec rasy FCI
Wzorzec FCI nr 227 / 16.02.2011LHASA APSO
Wersja polska: luty 2011
POCHODZENIE: Tybet.
PATRONAT: Wielka Brytania.
DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 13.10.2010
UŻYTKOWOŚĆ: Pies ozdobny.
KLASYFIKACJA F.C.I.:
Grupa 9: Psy ozdobne i do towarzystwa.
Sekcja 5: Rasy tybetańskie.
Bez prób pracy.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY:
Lhasa apso pochodzi z Tybetu; wiele z tych psów żyło na wysokościach, gdzie klimat jest bardzo ostry – musiały więc to być psy odporne na niesprzyjające warunki zewnętrzne, i ten fakt w największym stopniu wpływał na ich rozwój. Długi, twardy włos lhasa apso i obfity podszerstek dają ochronę przed zimowymi mrozami, a długi włos nad oczami chroni je przed wiatrem, kurzem i ostrym światłem. Pierwsze apso przywieziono do Wielkiej Brytanii w latach dwudziestych XX wieku, a niebawem pokazano je na wystawie w Londynie. Na początku mylono je z innymi kosmatymi psami z Dalekiego Wschodu; wszystkie określano nazwą „terierów z Lhasa”. Dopiero później wyróżniono poszczególne rasy; szczególnie istotny był rozdział lhasa apso i tybetańskich terierów. Klub rasy powstał w roku 1933.
WRAŻENIE OGÓLNE:
Harmonijny, krzepki, obficie, ale nie przesadnie owłosiony.
WAŻNE PROPORCJE:
Długość tułowia od stawu barkowego do guza siedzeniowego większa od wysokości w kłębie.
ZACHOWANIE/TEMPERAMENT:
Wesoły i stanowczy. Czujny, zrównoważony, ale nieco nieufny w stosunku do obcych.
GŁOWA:
Obfite owłosienie głowy opada na oczy, ale nie przeszkadza w widzeniu; bujne wąsy i broda.
MÓZGOCZASZKA:
Czaszka: Umiarkowanie wąska, zwężająca się za oczami; nie całkiem płaska, ale i nie wypukła czy jabłkowata.
Stop: Średni.
TRZEWIOCZASZKA:
Nos: Czarny.
Kufa: Około 4 cm, ale nie graniasta; długość od końca nosa do stopu, wynosi ok. 1/3 całkowitej długości głowy, od czubka nosa do tylnej części czaszki. Profil prosty.
Grzbiet kufy: Prosty.
Zgryz: Górne siekacze tuż za dolnymi, tworząc odwrócony zgryz nożycowy (ścisły przodozgryz). Siekacze rozstawione w szerokiej i tak prostej linii, jak to możliwe. Pełne uzębienie pożądane.
Oczy: Ciemne. Średniej wielkości, osadzone z przodu czaszki, owalnego kształtu, niezbyt duże, ani wyłupiaste; nie małe i nie zapadnięte. Białkówki niewidoczne ani pod, ani nad tęczówką.
Uszy: Wiszące, obficie owłosione.
SZYJA:
Silna i łukowato wygięta.
TUŁÓW:
Harmonijny i zwarty.
Grzbiet: Prosty.
Lędźwie: Mocne.
Klatka piersiowa: Żebra zachodzące daleko do tyłu.
OGON:
Osadzony wysoko, noszony nad grzbietem, ale nie skręcony w kółko. Często z załamaniem na końcu. Dobrze owłosiony.
KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Łopatki : Dobrze kątowane.
Przedramię: Kończyny proste, obficie owłosione.
Łapy: Okrągłe, kocie, o mocnych opuszkach. Obficie owłosione.
KOŃCZYNY TYLNE:
Wygląd ogólny: Dobrze rozwinięte i umięśnione. Dobre kątowanie. Obficie owłosione.
Śródstopie: Widziane z tyłu – równoległe i ustawione niezbyt blisko siebie.
Łapy: Okrągłe, kocie, o mocnych opuszkach. Obficie owłosione.
CHODY/RUCH:
Swobodny i żwawy.
SZATA
SIERŚĆ:
Włos okrywowy długi, ciężki, prosty, twardy, nie wełnisty, nie jedwabisty. Umiarkowany podszerstek. Obfitość włosa nie może nigdy przeszkadzać w ruchu.
MAŚĆ:
Złota, piaskowa, miodowa, ciemnoszara, łupkowa, dymna, łaciata, czarna, biała lub brązowawa, wszystkie jednakowo prawidłowe.
WIELKOŚĆ:
Idealna wysokość: 25 cm w kłębie dla psów; suki nieco mniejsze.
WADY:
Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od nasilenia oraz wpływu na zdrowie i dobrostan psa.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE
- Agresja lub wyraźna lękliwość.
- Każdy pies, wykazujący wyraźne wady budowy lub zaburzenia charakteru powinien być zdyskwalifikowany.
Uwaga:
Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
Źródło: www.zkwp.pl/zg/wzorce/227.pdf
Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!