Rasy psów

Wybierz inną rasę

SCHAPENDOES

Pochodzenie


Schapendoes jest jedną z dziewięciu ras holenderskich, spośród których osiem zostało do tej pory uznane przez FCI. Mimo iż nie ulega wątpliwości, że istnieje od wielu wieków i należy do najstarszych ras w Europie, historia jego powstania jest praktycznie nieznana. Wiadomo, że bardzo popularny dziś „does” pochodzi z prowincji Drenthe w północnej części Holandii, gdzie psy tej rasy wykorzystywane były do zaganiania i pilnowania owiec na pastwiskach położonych w najbiedniejszych rejonach kraju. Nie były to psy efektowne, nie przyciągały uwagi arystokracji, rzadko uwieczniali je także artyści malarze. Stopniowa likwidacja pastwisk oraz wzrost zainteresowania importowanym z Wysp Brytyjskich border collie doprowadziły do niemal całkowitego ich wyginięcia.

W 1940 roku, podczas katalogowania rodzimych ras, holenderski kynolog i redaktor pisma De Hondenwereld - Pieter Marie Christoffel Toepoel, natknął się na bardzo nieliczne psy rasy schapendoes, pilnujące owiec w rejonie wrzosowisk. Współpracujący z nim hodowcy i genetycy odszukali wszystkich typowych przedstawicieli rasy, dokładnie ich sprawdzili i włączyli do hodowli. To głównie jego wielkiemu zaangażowaniu, obserwacjom i badaniom, które prowadził wraz z Han’em Jungelingiem, zawdzięczamy wszystkie informacje jakie posiadamy na temat rasy, a przede wszystkim uratowanie jej od wyginięcia i zapomnienia.
 
Toepoel i jego ukochany schapendoes - Pluis

Po raz pierwszy na wystawie kynologicznej pokazano je pod nazwą staroholenderskie psy pasterskie i dopiero w 1942 roku na wystawie w Amsterdamie wystąpiły jako schapendoesy. Ponieważ wówczas nie były jeszcze uznane przez FCI, nie przyznano im nagród i tytułów. Za to bardzo spodobały się publiczności, znalazło się również kilku doświadczonych kynologów, którzy się nimi zainteresowali. Postanowili przyłączyć się do Toepoela i jego żony i wspomóc ich starania mające na celu odbudowanie rasy i doprowadzenie do jej uznania przez Międzynarodową Federację Kynologiczną. W 1947 roku powstał holenderski klub schapendoesa Varenigin De Nederlandse Schapendoes. W 1953 roku otwarto księgę wstępną rasy, do której na początek wpisano 16 psów. Od tego momentu została ona definitywnie zamknięta dla wszystkich tych psów, które nie miały  udokumentowanego pochodzenia.

Równocześnie rozpoczęto bardzo konsekwentnie prowadzoną hodowlę, ukierunkowaną na utrwalenie określonych cech i predyspozycji oraz pożądanego typu rasy. W 1970 roku Raad van Beheer postanowił zmienić księgę wstępną w ostateczną, tym samym uznano schapendoesa za odrębną holenderską rasę i zarejestrowano jej wzorzec w Międzynarodowej Federacji Kynologicznej. Dwa lata późnij odbył się przegląd jubileuszowy, na który zgłoszono aż 82 psy. W tym samym roku schapendoes został narodowym psem Holandii.

Od samego początku Holendrzy prowadzili bardzo surową selekcję psów używanych do hodowli. Do dziś schapendoesy hodowane są przez nieliczne hodowle, które starają się nie dopuścić do tego, by rasa stała się modna. Obecnie psy te nadal najpopularniejsze są w Holandii, ale coraz częściej pojawiają się także w innych krajach, takich jak: Francja, Niemcy, Włochy oraz kraje skandynawskie, gdzie hoduje się je na bardzo wysokim poziomie. To właśnie w Skandynawii co roku organizowane są wystawy klubowe, na które przyjeżdża nawet około stu psów. Dla porównania na wystawę światową w 2014 roku w Helsinkach, zgłoszono ponad 50 psów, zaś na europejską w Brnie - zaledwie jedenaście. 

Do Polski pierwszy schapendoes został sprowadzony w 2008 roku. Była to urodzona w 2007 roku suczka Zoe Erie v.h. Haskerhus. W 2009 roku z najlepszej włoskiej hodowli przyjechała Dreams Come True Dolores Des Uns Et Des Autres, która z pierwszym w historii schapendoesa tytułem Interchampiona oraz championatami ponad 20-tu krajów jest obecnie najbardziej utytułowaną przedstawicielką tej rasy na świecie.
 

Interchampion, Zwycięzca Europy, PL Champion Pieta Elfi v.h. Haskerhus

Następna suczka, Pieta Elfi, urodzona w 2012 roku ze skojarzenia holendersko–fińskiego, po Młodzieżowym Zwycięzcy Europy – sprowadzona została z Holandii z hodowli Haskerhûs. Wzorem swojej poprzedniczki bardzo efektownie rozpoczęła karierę wystawową. Ma już na koncie Zwycięstwo Europy’ 2014 oraz tytuły: PL Champion i Zwycięzca Klubu Psów Pasterskich Niepolskich’ 2014. Ma również rozpoczęte championaty kilku krajów i czeka na potwierdzenie tytułu Interchampiona. Dalekim przodkiem Piety Elfi v.h.Haskerhus jest słynny PLUIS (na zdjęciu powyżej) zarejestrowany w holenderskich księgach rodowodowych w 1947 roku. Żył 15 lat, co potwierdza, że schapendoesy to psy zdrowe i długowieczne.

Obecnie mamy w Polsce zaledwie kilku przedstawicieli tej rasy, ale jak do tej pory, mimo bardzo ambitnych importów i znaczących sukcesów wystawowych - ani jednego miotu. Może Pieta Elfi coś zmieni.

Wygląd

Schapendoes jest psem średniej wielkości o długim, prostym, silnym grzbiecie i mocnych lędźwiach. Jego sylwetka wpisuje się w prostokąt co oznacza, że długość psa jest większa od jego wysokości w kłebie. Klatka piersiowa szeroka i głęboka, żebra umiarkowanie wysklepione, brzuch niepodkasany. Ogon długi, nisko osadzony i bogato owłosiony, z piórem. Praca ogona jest charakterystyczną cechą rasy. W kłusie ogon pracuje i pies wymachuje nim energicznie na obie strony, w galopie jest lekko wzniesiony poziomo na linii grzbietu, natomiast podczas skoków służy mu jako ster. Gdy pies jest czujny i czymś bardzo zainteresowany, ogon może być nawet podniesiony wysoko, ale nigdy zawinięty nad grzbietem. Kończyny przednie proste, o lekkim kośćcu, dobrze kątowane. Kończyny tylne umiarkowanie kątowane, śródstopia krótkie. Łapy duże, szerokie, owalne, o zwartych palcach. Opuszki grube i sprężyste, obfita sierść między palcami. Wilcze pazury dopuszczalne. W pracy schapendoes porusza się raczej galopem, niż kłusem, lekko, sprężyście, bez zbędnych strat energii. Schapendoes powinien być skoczny i zwrotny.

Głowa mocna, noszona wysoko, na skutek bardzo obfitego owłosienia wydaje się większa, a przede wszystkim szersza niż jest w rzeczywistości. Uszy osadzone dość wysoko, wiszące, ale niezbyt blisko głowy, obficie owłosione, praktycznie wtopione w owłosienie głowy. Oczy dość duże, okrągłe, w miarę blisko osadzone, barwy brązowej, nie powinny sprawiać wrażenia czarnych. Białkówka oka widoczna tylko wtedy, gdy pies spogląda w bok.
 

Wysokość w kłębie:
psy: od 43 do 50 cm, suki – od 40 do 47 cm.
Masa ciała: psy od 16 do 19-20 kg, suki od 12 do 17 kg, cięższe są niepożądane.


Charakter, usposobienie

Jak przystało na psa pasterskiego, schapendoes jest wytrwałym i odważnym stróżem i obrońcą stada. Kiedy w miarę likwidacji pastwisk zapotrzebowanie na psy pasterskie zmalało, Holendrzy bardzo szybko dostrzegli jego wspaniały charakter, dzięki czemu w krótkim czasie stał się popularnym psem rodzinnym i do towarzystwa. Jest inteligentny i nieufny wobec obcych, ale nie ostry i nigdy nie agresywny, dlatego też doskonale nadaje się na stróża, który z pewnością głośnym szczekaniem oznajmi pojawienie się intruza.

Mimo swoich pasterskich korzeni schapendoes woli mieszkać w domu niż na dworze. Nie powinien jednak przebywać cały dzień w mieszkaniu, dlatego najlepszym dla niego miejscem do życia jest dom z dużym ogrodem. Niezależnie od tego potrzebuje dalekich i urozmaiconych spacerów, którymi nigdy nie jest zmęczony. Ponieważ jako pies pasterski musiał współpracować z innymi psami, bez problemu dogaduje się ze swoimi pobratymcami i nie ma skłonności do zaczepek i awantur. Jest z natury wesoły i przyjacielski, bardzo dobrze czuje się wśród dzieci, dla których jest niezmordowanym towarzyszem zabaw. Jak wiele psów pasterskich potrafi je „zaganiać” i nie pozwoli im się oddalić.

Schapendoes jest psem bezproblemowym, pod warunkiem zapewnienia mu dużej, naprawdę dużej ilości ruchu. Jeśli ktoś szuka odpowiedniego towarzysza do uprawiania psich sportów lub joggingu, schapendoes go nie zawiedzie. Jest gotowy na każde zawołanie i czego mu bardzo zazdroszczę, nie wie co to jest zmęczenie. Jest bardzo inteligentny, pojętny, ale jednocześnie uparty, niezależny i często lubi postawić na swoim. Potrzebuje konsekwentnego, cierpliwego przewodnika, który potrafi okiełznać jego temperament i spokojnie, ale konsekwentnie narzucić mu swoją wolę.
 

Szata

Przypuszcza się, że schapendoesy spokrewnione są z bearded collie, bobtailem, briardem, bergamasco, puli, a także polskim owczarkiem nizinnym oraz schafspudlem. Przy takich rodzinnych koligacjach trudno się dziwić, że natura wyposażyła go w bardzo solidne, doskonale chroniące przed wilgocią i zimnem owłosienie.

Schapendoes posiada bardzo gęstą, dwuwarstwową okrywę włosową, składającą się z solidnego, dość krótkiego podszerstka oraz włosa okrywowego o długości co najmniej 7 cm, dłuższego na zadzie. Włos nie powinien być prosty lecz delikatnie pofalowany, natomiast sierść wyraźnie kędzierzawa lub lokowata jest niedopuszczalna. Bardzo gęsta i zwarta, delikatna, sucha, nie może być jedwabista. W miejscach, gdzie jest długa, rośnie w stojących kępkach co powoduje, że pies wydaje się większy i bardziej masywny. Na głowie sierść jest długa, z wyraźną brodą i wąsami.

Umaszczenie:
dowolne, ale najbardziej pożądana jest maść szara, od błękitnoszarej po czarną.

Szata schapendoesa wymaga bardzo starannej pielęgnacji, przy czym ilość czasu jaki jest potrzebny do utrzymania jej w idealnym stanie zależy od umaszczenia.

Więcej na temat pielęgnacji sierści schapendoesa i przygotowania jej do wystaw kliknij tutaj
 

Zdrowie

Schapendoes jest psem pełnym energii, odpornym i wytrzymałym, który rzadko ma problemy ze zdrowiem. Z chorób o podłożu genetycznym zdarza się czasem dysplazja stawów biodrowych oraz PRA (postępujący zanik siatkówki). Od kiedy dostępny jest test genetyczny identyfikujący mutację przyczynową tej ostatniej choroby, biorąc pod uwagę że dziedziczona jest recesywnie, można podejmować odpowiednie decyzje hodowlane i skutecznie zapobiegać jej wystąpieniu.

Zdarzają się również problemy z uszami, ponieważ z powodu obfitego owłosienia są słabo wentylowane. Ich regularne sprawdzanie i usuwanie sierści zarastającej wejście do kanału słuchowego pozwala uniknąć tych problemów. Psy tej rasy są bardzo odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, długowieczne, żyją średnio 12-16 lat.

Do kogo pasuje ten pies ?

Schapendoes z całą pewnością nie jest psem dla osób leniwych i pedantów! Ten, kto zdecyduje się na jego kilkunastoletnie towarzystwo, musi nastawić się na wspólne długie wędrówki, bardzo aktywny tryb życia i pełne tolerancji podejście do problemu czystości w mieszkaniu, gdyż jest to pies długowłosy, przynoszący ze spaceru różne skarby przyrody w swoim owłosieniu.

Schapendoes niezależnie od pogody potrzebuje bardzo dużej ilości ruchu. Przed nabyciem psa tej rasy należy pomyśleć o tym, że nie zawsze świeci słońce i jest piękna pogoda. Nie wytłumaczy mu się, że aura nie sprzyja, że właśnie pada deszcz lub śnieg i wypadałoby zrezygnować ze spaceru. Ten długowłosy pastuszek wyjścia nie odpuści, a ze spaceru przyniesie do domu piach, kurz, błoto, wodę, śnieg, trawy, patyki, liście ... „Perfekcyjna Pani Domu” będzie miała pole do popisu.

Trudno go zmęczyć, a że jest bardzo inteligentny i pracowity, doskonale nadaje się do takich sportów jak: agility, flyball oraz pasienie, coraz to w Polsce modniejsze, gdzie musi sam podejmować decyzje. Wszak jako pies pasterski został do tego stworzony. Żeby był szczęśliwy i spełniony, musi wykorzystać całą swoją energię, wyżyć się nie tylko fizycznie, ale również umysłowo.

Schapendoes jest zwinny, szybki, zwrotny i skoczny. Jest psem pracowitym, odważnym, wesołym, pozbawionym agresji w stosunku do ludzi i zwierząt. W przeszłości, kiedy kształtowano tę rasę, wszystkie osobniki, które przejawiały agresywne zachowania, także nerwowe lub bojaźliwe, były eliminowane z hodowli. Ten niezmordowany pastuszek jest niestety dość szczekliwy. Bywa zadziorny i uparty. Jest całkowicie oddany swojej rodzinie, ale ma „charakterek”, dlatego też jego opiekun musi być bardzo konsekwentny i dać mu wyraźnie, ale w żadnym wypadku nie siłowo (!), do zrozumienia, że to nie on, ale jego pan jest przywódcą sfory. Właściciel schapendoesa powinien pamiętać, że ten zabawnie wyglądający pies to nie maskotka, ale inteligentny spryciarz, który świetnie potrafi wykorzystać wszystkie jego słabości. Dlatego też wychowaniu schapendoesa należy poświęcić odpowiednio dużo czasu, bo tylko wtedy będziemy mieć uroczego i nieuciążliwego towarzysza na długie lata. Słowem - rasa dla koneserów i to tych, którzy lubią bardzo aktywne życie.
 

Zalety i wady

+  inteligentny, łatwo się uczy           
+  nadaje się do psich sportów      
+  doskonały stróż
+  odporny na złe warunki atmosferyczne         
+  przyjazny wobec innych zwierząt
  -  ma niespożytą energię
-  potrzebuje dużo ruchu                      
-  bywa nieposluszny i uparty
-  lubi szczekać
-  wnosi do domu dużo brudu


Pani Joli Żółtowskiej - Widerze, właścicielce suczki Pieta Elfi v.h. Haskerhus, dziękujemy za zdjęcia oraz informacje na temat schapendoesów, wykorzystane do opisu rasy oraz pielęgnacji. Życzymy dalszych sukcesów wystawowych i hodowlanych!

Jak znaleźć dobrą hodowlę ?

  • Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
  • Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.


Wzorzec rasy FCI


Wzorzec FCI nr 313
SCHAPENDOES
Kraj pochodzenia: Holandia
Data publikacji obowiązującego wzorca: 26.03.1992

Użytkowanie:
Holenderski schapendoes jest psem pasterskim, po dziś dzień wykorzystywanym do pasienia owiec. Ponieważ pastwiska znajdują się głównie w słabiej zaludnionych rejonach i oddalone są od siedzib ludzkich, schapendoes musi być wytrzymały, szybki i sprawny, inteligentny i zdolny do samodzielnego podejmowania decyzji. Doskonale skacze i powinien być z ciała i ducha prawdziwym owczarkiem.
Klasyfikacja FCI:
Grupa 1 - Psy pasterskie i zaganiające.
Sekcja 1 - Psy pasterskie.
Próby pracy nie wymagane.

RYS HISTORYCZNY:
Na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku schapendoes występował w całej Holandii, wszędzie tam, gdzie na nieuprawnych wrzosowiskach wypasano owce. Owczarze cenili te psy za ich inteligencję i niezwykły zapał do pracy. Schapendoes należy do zróżnicowanej grupy kudłatych psów owczarskich o obrośniętych głowach, których przedstawicielami są bearded collie, puli, polski owczarek nizinny, briard, owczarek staroangielski, bergamasco i niemiecki pudel owczarski, występujący w Hesji, Nadrenii i Odenwald. Wszystkie te spokrewnione ze sobą psy są pomniejszoną wersją górskich psów pasterskich. Znany kynolog P.M.C. Toepoel spopularyzował tę rasę, która niemal wyginęła w czasie II Wojny Światowej. Klub Schapendoes powstał w roku 1947, a w roku 1952 rasa została wstępnie uznana przez Raad van Beheer (Holenderski Związek Kynologiczny). W roku 1954 powstał wzorzec i założono księgi hodowlane. Pełne uznanie rasy nastąpiło w roku 1971 i od tego czasu używa się w hodowli wyłącznie psy o udokumentowanym pochodzeniu.

WYGLĄD OGÓLNY:

Schapendoes jest psem lekkiej budowy, długowłosym, wielkości od 40 do 50 cm. Porusza się sprężyście i niezmordowanie, doskonale skacze.

ZACHOWANIE - TEMPERAMENT:
Schapendoes jest harmonijnie i naturalnie zbudowanym psem owczarskim, odznaczającym się bystrością i odwagą. Jest inteligentny, czujny, wesoły, przyjacielski i pełen energii. Dla ludzi, których zna, jest czuły i oddany.

GŁOWA:
Wskutek obfitego owłosienia wydaje się większa, a przede wszystkim szersza, niż jest w rzeczywistości.
Mózgoczaszka:
Czaszka: niemal płaska, z umiarkowanie wykształcona bruzdą czołową i wyraźnymi łukami brwiowymi. W stosunku do swej długości jest dość szeroka - jej szerokość powinna nieco przekraczać odległość od stopu do guza potylicznego.
Stop: wyraźny, ale nie ostro zaznaczony.
Trzewioczaszka:
Nos: grzbiet nosa znajduje się nieco niżej, niż linia górna czaszki.
Kufa: krótsza od mózgoczaszki, mierzonej od stopu do guza potylicznego. Zwęża się nieznacznie, powinna być głęboka i tępo zakończona, na końcu trochę okrągława. Gdy ogląda się ją z boku, żuchwa powinna być wyraźnie zarysowana.
Uzębienie: normalny zgryz nożycowy.
Policzki: łuki jarzmowe silnie wykształcone.
Oczy: dość duże, okrągłe i osadzone ani za głęboko, ani wypukłe, ustawione raczej frontalnie, niż na bokach głowy. Barwy brązowej, nie powinny sprawiać wrażenia czarnych. Białkówka oka widoczna tylko wtedy, gdy pies spogląda w bok. Wyraz bystry i szczery. Kształt, barwa i wyraz oka są wysoce charakterystyczne dla rasy.
Uszy: osadzone dość wysoko, nie są ani duże, ani grube. Wiszące, ale niezbyt blisko głowy, obficie owłosione i ruchliwe. Nie powinny się wyróżniać z głowy.

SZYJA:
Mocna i sucha, głowa noszona wysoko.

TUŁÓW:
Długość tułowia nieco większa od wysokości w kłębie. Szkielet lekki i sprężysty.
Linia górna: wysklepiona w lędźwiach, które są mocne i dobrze umięśnione.
Klatka piersiowa: głęboka i dobrze ożebrowana. Żebra umiarkowanie lub dobrze wysklepione.
Linia dolna i brzuch: nie są zbytnio podkasane.

OGON:
Długi, obficie owłosiony, z piórem. Sposób jego noszenia jest bardzo charakterystyczny: w spoczynku zwisa nisko, w kłusie wzniesiony jest dość wysoko, lekko zagięty, a pies stale nim macha. W galopie noszony prosto, przy skokach służy jako ster. Gdy pies jest czymś zainteresowany, ogon bywa wzniesiony wysoko, ale w żadnym razie nie może być trzymany pionowo nad grzbietem.

KOŃCZYNY:
Kończyny przednie:
Proste, o lekkim kośćcu. Dobre kątowanie frontu podkreśla przedpiersie. Śródręcza: sprężyste.
Kończyny tylne:
Miednica: wyraźnie nachylona.
Stawy skokowe: umiarkowanie kątowane, dobrze umięśnione.
Śródstopia: krótkie.
Łapy: duże, elastyczne, szerokie, owalne, o zwartych palcach. Opuszki grube i sprężyste, obfita sierść między palcami. Wilcze pazury dopuszczalne.

CHODY:
W pracy schapendoes porusza się raczej galopem, niż kłusem, lekko, sprężyście, bez zbędnych strat energii. Musi być skoczny i zwrotny.

OKRYWA WŁOSOWA:
Sierść: Gęsta, z dobrym podszerstkiem. Długa, przynajmniej 7 cm i więcej na zadzie. Nie jest prosta, lecz lekko pofalowana; sierść kędzierzawa lub lokowata niedopuszczalna. Bardzo gęsta i zwarta, delikatna, sucha, nie może być jedwabista. Tam, gdzie sierść jest długa, rośnie w stojących kępkach, czyniąc psa większym i masywnym, niż rzeczywiście jest. Na głowie sierść długa, z wyraźną brodą i wąsami.
Maść: Dowolna, ale najbardziej pożądana szara, od błękitnoszarej po czarną.

WZROST:
Wysokość w kłębie: pies 43 - 50 cm suka 40 - 47 cm

WADY:
Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od stopnia nasilenia.

UWAGA:
Samce muszą mieć dwa, prawidłowo wykształcone jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym.

Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!

E-mail: *
Treść: *

Prawa autorskie

Wszystkie ma- teriały publiko- wane w tym serwisie są chronione pra- wami autor- skimi. Kopiowanie całości lub części jest zabronione.
Projekt i wykonanie: Blueprint
Wszelkie prawa zastrzeżone dla piesporadnik.pl 2024
PiesPoradnik.pl ul. Grunwaldzka 487 B 80-309 Gdańsk

Zakaz kopiowania - wszystkie teksty, zdjęcia i materiały graficzne publikowane w tym portalu są chronione prawem autorskim i nie mogą być kopiowane.