Sterylizacja - kastracja
Kastracja - sterylizacja samców
Jeśli chodzi o psy, problem kastracji wygląda zupełnie inaczej niż w przypadku suk, których opiekunowie cały czas muszą je chronić przed przypadkowym pokryciem. Właściciele psów się o to nie martwią, bo to nie oni ponoszą konsekwencje amorów swojego czworonożnego przyjaciela. Dlatego też kastracja psa jest rzadziej wykonywa niż kastracja suki, przy czym powodem podjęcia decyzji o poddaniu psa temu zabiegowi, jest nie tyle dążenie do ograniczenia jego możliwości prokreacyjnych, ile nadzieja, że zmniejszy on skłonność psa do agresji i ucieczek.
Kastracja polega na usunięciu jąder z najądrzem. W porównaniu z kastracją suki jest to naprawdę zabieg kosmetyczny. Najlepiej zrobić to w momencie osiągnięcia przez psa dojrzałości, co w zależności od jego gabarytów ma miejsce między siódmym miesiącem a drugim rokiem życia. Jeśli wskazaniem do zabiegu jest wnętrostwo, najlepiej wykonać go najpóźniej do trzeciego roku życia. Nie wolno tego zaniedbać, bo pozostawienie jądra uwięźniętego w jamie brzusznej może skończyć się nowotworem, którego waga u duzego psa, potrafi osiągać nawet kilka kilogramów. Wskazaniem do kastracji są również wszelkiego rodzaju schorzenia oraz urazy (pogryzienia) jąder oraz prostaty.
Antykoncepcja farmakologiczna
U zdrowych, dojrzałych płciowo samców można wywołać czasową bezpłodność wstrzykując podskórnie implant Suprelorin. Jego działanie rozpoczyna się 6 tygodni po zaimplantowaniu i trwa w zależności od dawki od 6 do 12 miesięcy. Polega ono na zmniejszeniu produkcji testosteronu (co ogranicza również agresywne zachowania), zatrzymaniu wytwarzania nasienia i spadku libido. Ponieważ ten preparat jest stosunkowo nowy, nie są jeszcze znane skutki uboczne wynikające z jego długoterminowego stosowania.
Podstawową zaletą tej metody w porównaniu do kastracji chirurgicznej jest jej odwracalność. Mniej więcej rok od podania podstawowej dawki preparatu pies może doczekać się potomstwa. Koszt jednorazowego półrocznego implantu jest porównywalny z kosztem kastracji chirurgicznej. Preparat ten znajduje także zastosowanie w przypadku psa agresywnego, którego właściciele nie chcą się decydować na jego definitywne wykastrowanie, zanim nie sprawdzą, czy tego rodzaju zabieg będzie miał pozytywny wpływ na jego psychikę.
Antykoncepcja chirurgiczna – kastracja
W przypadku samców, większość kastracji wykonywana jest nie ze względów medycznych ale behawioralnych. Jeśli jednak liczymy że ten zabieg rozwiąże wszystkie problemy, zarówno psychologiczne jak i wychowawcze, czeka nas rozczarowanie. Kastracja z pewnością nie zastąpi dobrego wychowania i pracy z psem, nie zmieni też zasadniczo jego temperamentu. Pies z ADHD nie stanie się dzięki niej kanapowcem, ale czasem może pomóc w wyhamowaniu zachowań związanych z obecnością testosteronu. Kastracja wyciszy nadmiernie pobudzonego psa z powodu pojawienia się w sąsiedztwie suki w cieczce, ograniczy związane z tym ucieczki i być może, choć niekoniecznie, zniechęci go do znaczenia terenu. Nie należy się spodziewać spektakularnych zmian z dnia na dzień, zwłaszcza u kilkuletniego, przyzwyczajonego do pewnych zachowań psa.
U samców nadmierny popęd płciowy skutkuje stałym podnieceniem, ucieczkami oraz nierzadko agresją. Często mamy do czynienia z uporczywym skakaniem na nogi właściciela lub kryciem zabawek, poduszek i mebli. Spacery z rozkojarzonym psem goniącym od jednego suczego śladu do drugiego, wyrywającym się jeśli wiatr przyniesie zapach cieczki, niewątpliwie nie należą do przyjemności. Dodatkowo nie ma szans na spuszczenie go ze smyczy, bo istnieje ryzyko, że ucieknie w pogoni za suką i w amoku wpadnie pod koła samochodu. Kastracja skutecznie rozwiązuje ten problem i umożliwia czerpanie radości ze wspólnych spacerów.
Nadpobudliwy pies ma tendencję do znaczenia swojego terytorium, nie tylko poza domem, ale także w mieszkaniu. Jest to bardzo poważny problem, zwłaszcza jeśli w mieszkaniu jest kilka psów, bo wówczas wszystkie mają skłonnośc do częstego „wzmacniania” swojego zapachu, wskutek czego w niektórych miejscach powstają prawdziwe ściany płaczu. Amanci dodatkowo aktywizują się, kiedy w domu pojawią się goście pachnący suczką. W tym przypadku dobre efekty daje wczesna kastracja, zanim fatalny nawyk znaczenia terenu się nie zakorzeni.
Jeśli mamy wątpliwości, czy kastracja w pożądany sposób wpłynie na zmianę zachowania naszego podopecznego, można tytułem próby rozważyć zastosowanie najpierw sterylizacji chemicznej. Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że poziom hormonów nie opada z dnia na dzień i na jej efekty trzeba jakiś czas poczekać. Im starszy i bardziej doświadczony jest pies, tym dłużej. Dotyczy to szczególnie odruchów kopulacyjnych, które zanikają znacznie wolniej u psów dorosłych, niż u tych, które nigdy przed wykastrowaniem nie kryły, lub zostały poddane temu zabiegowi bardzo wcześnie, jeszcze przed osiągnieciem dojrzałości płciowej.
Ostatecznych efektów kastracji niestety nie da się przewidzieć, bardzo dużo zależy od charakteru psa, jego wieku i dotychczasowych przyzwyczajeń. W przypadku psów nadmiernie agresywnych istnieje szansa, że ograniczenie testosteronu odniesie pożądany skutek, choć nie zawsze ma to miejsce. Naukowcy ostatnio stwierdzili, że u około 8-10 % poddanych kastracji psów agresja wzrosła. Z kolei zmniejszenie poziomu testosteronu u psów lękliwych, którym brak wiary we własne siły, prawie zawsze skutkuje pogarszeniem sytuacji i wzrostem agresji lękowej.
Kastracja samca jest mało inwazyjnym zabiegiem, który można wykonać tak, żeby ubytek nie był widoczny i jak mawiają właściciele, pies nie musiał się wstydzić. Są nawet protezy jądra, jeśli właściciel psa nie chce by ich brak rzucał się w oczy. Nie potrafie zrozumieć, dlaczego właściciel psa, który rzadko sprzeciwia się wykastrowaniu suki, walczy jak lew o męskość swojego czworonożnego przyjaciela. Mam sąsiadkę, wielką miłośniczkę kotów, która przygarnęła dwie bezdomne kotki i kocura. Koteczki zostały natychmiast wykastrowane przy pełnej aprobacie pana domu, który w pełni zgadzał się ze swoją żoną, że należy zapobiec ich rozmnażaniu, bo dość już kociej biedy na świecie. Kiedy przyszła kolej na kota, zrobiło się groźnie. Stanowcze „nie!” poparte dramatycznym „po moim trupie” spowodowało, że kocur nadal cieszy się swoją męskością i bardzo pracowicie powiększa grono bezdomnych kotów.
Zalety kastracji
- Zapobiega nowotworom, powstawaniu przepuklin i chorobom prostaty.
- Można trzymać razem psy i suki bez konieczności ich rozdzielania w okresie cieczki.
- Nawet jeśli wykastrowany pies zachowa przez pewien czas samcze odruchy, nie ma ryzyka spłodzenia potomstwa.
- Psy pełne energii, o mocnym charakterze, po kastracji stają się wyraźnie spokojniejsze i mniej agresywne. W sytuacji, gdy dwa takie samce mieszkają razem, kastracja może spowodować, że zaprzestaną rywalizacji o względy suk i w domu zapanuje spokój.
- Psy kastrowane przestają interesować się sukami w cieczce, stają się mniej skłonne do ucieczek i bardziej trzymają się domu.
- Wbrew temu, co się czasem twierdzi, wykastrowany pies nie staje się apatyczny. Nadal jest wesoły, pełen wigoru, bardzo często lepiej się szkoli, choćby dlatego, że mniej się rozprasza. Nie ma to również wpływu na jego instynkt stróżowania i obrony właściciela.
Wady kastracji
- Zabieg jest nieodwracalny.
- Zawsze istnieje ryzyko związane z zabiegiem, szczególnie z narkozą, choć dzięki nowoczesnym środkom anestezyjnym, jest ono raczej znikome.
- Kastracja może powodować tycie, niezbędna jest zmiana diety i zwiększenie aktywności fizycznej.
- U lękliwego psa spadek testosteronu może zwiększyć poczucie strachu i spowodować pojawienie się agresji lękowej.
Różnica między sterylizacją a kastracją
Ponieważ bardzo często błędnie lub zamiennie stosuje się określenia: sterylizacja i kastracja, warto wyjaśnić na czym polega różnica. Nie są one związane z płcią zwierzęcia. Jakkolwiek powszechnie mówi się o sterylizacji suk oraz kastracji samców, zgodnie z terminologią medyczną jest to błąd. Zarówno psa jak i sukę, można w zależności od potrzeb albo wysterylizować, albo wykastrować. Obydwa te zabiegi mają na celu pozbawienie zwierzęcia zdolności do rozmnażania, różnica sprowadza się do zakresu interwencji chirurgicznej.Sterylizacja
polega na przecięciu lub podwiązaniu obydwu nasieniowodów, przy jednoczesnym pozostawieniu innych narządów płciowych. Zabieg nie blokuje jednak czynności hormonalnej gonad. Oznacza to, że wprawdzie powoduje bezpłodność, ale niektóre uciążliwe objawy, takie jak np. nadpobudliwość, skłonność do ucieczek itp. się utrzymują. Biorąc pod uwagę, że decyzję o zabiegu podejmuje się przede wszystkim w nadziei na rozwiązanie problemów behawioralnych, a tych sterylizacja nie rozwiązuje, praktycznie się jej nie wykonuje.
Kastracja
polega na usunięciu gonad, czyli jąder oraz najądrzy. Wskutek tego ustaje produkcja testosteronu, co oprócz tego, że pies staje się bezpłodny powoduje, a przynajmniej powinno powodować, istotne zmiany w jego zachowaniu. Dlatego też, jeśli powodem podjęcia decyzji o zabiegu jest nadzieja na wyciszenie agresji, w grę wchodzi tylko kastracja.
Najlepszy moment na jej wykonanie to okres od 6-8 miesiąca do drugiego roku życia psa, ale z powodzeniem można przeprowadzić ją rownież w starszym wieku. Istotną rolę odgrywa wielkość psa. W ostatnim czasie opublikowano wyniki badań, które dowodzą, że kastracja może znacznie zwiększyć ryzyko pojawienia się chorób aparatu ruchu, czyli układu kostno-stawowego oraz mięśniowego u tych psów, które zbyt wcześnie zostały poddane temu zabiegowii. Zagrożone są wyłącznie samce, suk ten problem praktycznie nie dotyczy. Ponieważ duże psy i tak są bardziej niż małe narażone na choroby kości i stawów, naukowcy uznali, że dla nich optymalnym wiekiem do wykonania kastracji jest 18-24 miesięcy, kiedy to wzrost psa został definitywnie zakończony.
Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!