Tęgoryjec psi - Ancylostoma caninum

Tegoryjce to małe cienkie robaki, które przyczepiają się do ścianki jelita cienkiego swojego żywiciela i żywią się jego krwią. Powodują uszkodzenie jelit, anemię, zahamowanie wzrostu i rozwoju psa.

Pod względem częstotliwości występowania tegoryjec zajmuje drugie miejsce wśród nicieni pasożytujących w przewodzie pokarmowym psa. Spotyka się go najczęściej u szczeniąt i osobników dorosłych żyjących w grupie, oraz u psów myśliwskich. Ma od 6 do 18 mm długości, jest różowawy, wczepia się w ściany jelita cienkiego lub dwunastnicy, uszkadzając błonę śluzową. Jest bardzo trudny do wykrycia, bo rzadko pojawia się w odchodach, a jeśli już - jest słabo widoczny. Odżywia się komórkami śluzówki jelita i krwią. Sam pasożyt jest wprawdzie niewielki, ale występuje tak licznie, że w masie może spowodować uszkodzenie jelit a z czasem poważną anemię i krwawe biegunki, które mogą doprowadzić nawet do śmierci zwierzęcia. Samica tegoryjca jest niezwykle płodna, w ciągu doby składa kilkadziesiąt tysięcy jaj, które zostają wydalone wraz kałem.


Zarażenie tęgoryjcem może nastąpić w rozmaity sposób:

• przez łożysko w życiu płodowym
• na skutek spożycia larw pasożyta z mlekiem matki
• wskutek zjedzenia larw znajdujących się w glebie
• wskutek przeniknięcia larwy przez skórę
• po spożyciu zainfekowanego pasożytem żywiciela pośredniego

Objawy zależą od intensywności zarażenia, drogi wniknięcia pasożyta, oraz kondycji i wieku psa. W przypadku szczeniąt choroba przebiega gwałtownie, pojawia się anemia i krwawa biegunka. Zdarza się, że przebieg choroby jest tak ostry, że nięzbedna jest transfuzja krwi. U psów dorosłych objawy występują ze znacznie mniejszym nasileniem, choć również mogą pojawić się problemy zwłaszcza, jeśli larwy dostaną się do płuc i spowodują duszności. W przypadku wnikania larw przez skórę może wystąpić silny świąd oraz zapalenie skóry.

Rozpoznanie stawia się na podstawie badania kału, choć jak w przypadku każdego rodzaju glistnicy może to być utrudnione, ponieważ w pewnych okresach badanie może dać wynik negatywny, mimo zarażenia psa pasożytem. Zakażenie tęgoryjcem jest dość trudne do leczenia, ponieważ szybko pojawia się oporność na leki. Dostępne preparaty działają ponadto tylko na osobniki dorosłe pasożyta, dlatego też leczenie musi być kilkakrotnie powtarzane, w miarę uwalniania kolejnych partii larw. Choroba przechodzi często w stan utajony. Mimo wyleczenia pies staje się nosicielem larw, które przeczekują w jego organizmie i w okresie stresu, ciąży lub choroby są uwalniane i przedostaja się do jelit. Tam osiagają formę dorosłą i zaczynają produkować jaja, które wydostaja się na zewnątrz. W ciągu jednego do trzech tygodni tych jaj wylęgają się larwy.

Zapobieganie polega na regularnym odrobaczaniu i przestrzeganiu higieny. Jaja pasożyta razem z odchodami opuszczają organizm psa i jeśli trafią na sprzyjające warunki po upływie 1-3 tygodni wylęgaja się z nich larwy, którymi mogą się zarazić nie tylko psy, ale i ludzie. Pies zaraża się pijąc wodę, część larw osiedla się w przewodzie pokarmowym, inne przenikają do mieśni gdzie przechodzą w stan oczekiwania. Do zarażenia może dojść także na skutek połkniecia przez psa małego zwierzecia zainfekowanego pasożytami. Jest jeszcze trzecia droga – przenikanie larw przez skórę potencjalnego żywiciela, którym może być zarówno pies jak i człowiek. Do zakażenia dochodzi najczęściej podczas siedzenia lub lezenia na wilgotnej ziemi zanieczyszczonej psimi odchodami. Larwa wnika przez skórę, na której widoczne są czerwone, swędzące linie, potem migruje do mięśni i najczęściej obumiera, ale zdarza się, że trafia do płuc i wtedy konieczne jest wdrożenie leczenia.

Zapobieganie jest bardzo proste i polega na niezwłocznym sprzątaniu odchodów. Nie wolno również pozwalać, by psy załatwiały się w parkach, piaskownicach i na placach zabaw dla dzieci. Ponieważ najlepszym środowiskiem dla rozwoju larw tegoryjca jest wilgotny piasek, nie wolno dopuścić do tego, żeby pies załatwiał się na plaży, bo zamienimy ją w prawdziwą wylęgarnię tych pasożytów.