Choroby psów » Choroby układu rozrodczego

Wnętrostwo


Z wnętrostwem mamy do czynienia wtedy, kiedy obydwa jadra, lub jedno z nich zostały zatrzymane w jamie brzusznej lub w kanale pachwinowym i nie zstąpiły do worka mosznowego. W zależności od miejsca zatrzymania, mamy do czynienia z wnętrostwem brzusznym lub pachwinowym.

   

Przez cały okres życia płodowego, aż do momentu porodu, jądra znajdują się w jamie brzusznej psa. Po porodzie na skutek działania hormonów zaczynają przemieszczać się przez kanał pachwinowy w kierunku worka mosznowego. Około piątego dnia życia powinny przejść przez pierścień pachwinowy wewnętrzny, by około 7-10 dnia życia znaleźć się na swoim miejscu. Ponieważ kanał pachwinowy jest otwarty do około ósmego tygodnia życia, zdarza się, że pod wpływem stresu lub podwyższonej temperatury jądro może się okresowo cofać. Mówimy wówczas, że mamy do czynienia z jądrem wędrującym.

Około dziewiątego tygodnia rozpoczyna się proces zrastania się kanału pachwinowego, który w wieku sześciu miesięcy jest już całkowicie zamknięty. Choć teoretycznie do tego momentu zejście jąder jest jeszcze możliwe, to w praktyce, jeśli w wieku ośmiu tygodni nie ma ich w mosznie trzeba sprawdzić, jaka jest tego przyczyna: są nadal w jamie brzusznej, czy ich nie ma. Po dwunastym tygodniu szanse na zejście jednego lub obu jader maleją niemal do zera.

Czekanie w nadziei, że natura sama sobie ze wszystkim poradzi jest błędem. W wieku 6 tygodni należy sprawdzić, czy piesek ma już wszystko na swoim miejscu. Stawiamy go tam, gdzie nie będzie się stresował i delikatnie przesuwamy palce po mosznie. Powinniśmy wyraźnie wyczuć dwa jąderka. Czasem może być z tym kłopot, co wcale nie oznacza, że pies jest wnętrem. Bywa, że z powodu stresu zostaną wciągnięte z powrotem do jamy brzusznej, przyczyną może być także ich niewielki rozmiar, lub zwyczajnie zatuczenie psiaka, które bardzo utrudnia znalezienie atrybutów jego męskości. Jeśli jednak przy następnych próbach historia się powtarza, może to zwiastować problemy. W tej sytuacji należy niezwłocznie wykonać badanie USG, które pozwoli ustalić miejsce, w którym się znajdują. Bardzo rzadko zdarza się wnętrostwo obustronne, na ogół jedno z jąder nie zeszło na swoje miejsce, bywa jednak, że badanie wykaże brak jednego lub obu jader, ponieważ na odpowiednim etapie życia płodowego nie zostały wykształcone. Mamy wówczas do czynienia z tzw. agenezją jąder.

aparat rozrodczy psa

Przyczyny wnętrostwa


Nie ulega wątpliwości, że wnętrostwo jest dziedziczne. Jednak ze względu na poligeniczność tego dziedziczenia, trudno stwierdzić co jest przyczyną, że na pewnym etapie rozwoju embrionalnego pojawiają się anomalie anatomiczne, które powodują zatrzymanie jadra w jamie brzusznej. Może być ich kilka: zbyt wąski pierścień pachwinowy lub zbyt wąski kanał pachwinowy w stosunku do wielkości jądra, zbyt krótki powrózek nasienny a także inne nieprawidłowości anatomiczne w obrębie jądrowodu. Wszystkie powodują, że proces zstępowania jąder z jamy brzusznej do moszny jest utrudniony.

Uważa się, że wnętrostwo występuje częściej u psów rasowych niż u nierasowych, choć nie jest wykluczone, że u tych drugich częściej pozostaje niezauważone. Statystycznie, biorąc pod uwagę psy, które z tego powodu trafiły do lekarza, można wymienić rasy, u których wnętrostwo pojawia się najczęściej. Są to: yorkshire terrier, chihuahua, jamnik, pudel miniaturowy, sznaucer miniaturowy, buldog angielski, bokser, owczarek szetlandzki i syberian husky.

W czym jest problem?


Skutki wnętrostwa trzeba rozważać w dwóch obszarach:


  • Zdrowie
Jama brzuszna nie jest dla jądra środowiskiem naturalnym, dlatego też zdarza się, że ma ono tendencję do tworzenia zmian nowotworowych, z których połowa to nowotwory złośliwe. Dlatego w trosce o zdrowie psa takie jądro powinno być chirurgicznie usunięte. Przed tym zabiegiem konieczne jest wykonanie USG oraz odpowiednich badań hormonalnych, żeby z całą pewnością stwierdzić, że brak jądra w mosznie oznacza, że musi być w jamie brzusznej. Chodzi o potwierdzenie konieczności operacji i wykluczenie możliwości, że tego jądra po prostu tam nie ma, bo go nigdy nie było.

  • Płodność
Jądra, które pozostały w jamie brzusznej są aktywne hormonalnie, dlatego też psy-wnętry zachowują popęd seksualny i interesują się sukami tak, jak wszystkie samce. U psów o krótkiej sierści brak jednego lub obu jader jest widoczny, właściciele psów o obfitym owłosieniu mogą sobie nawet nie zdawać z tego sprawy. Pozostaje kwestia płodności, która zależy od rodzaju wnętrostwa.



Wnętry jednostronne
mogą mieć potomstwo, ponieważ jądro, które zeszło do moszny produkuje wystarczającą do zapłodnienia ilość plemników.



Wnętry obustronne
są bezpłodne. Prawidłowe funkcjonowanie jąder wymaga odpowiedniej temperatury. W worku mosznowym jest ona nawet o 4 do 5 stopni niższa niż w jamie brzusznej i tylko takie warunki umożliwiają prawidłowe dojrzewanie plemników. Zbyt wysoka temperatura, jaka panuje w jamie brzusznej hamuje ich wytwarzanie. Ponadto jądra, które się tam znajdują są mniejsze i mają znacznie węższe kanaliki nasienne, co utrudnia a czasem nawet uniemożliwia przemieszczanie się plemników.


Leczenie

U bardzo młodych, ale co najmniej 4-miesięcznych psów, u których zdiagnozowano wnętrostwo pachwinowe, można podjąć próbę sprowadzenia jądra do moszny stosując preparaty hormonalne oraz wymasowywanie uwięźniętego jąderka. Taka terapia jest jednak ryzykowna, a do tego mało skuteczna.

Ze wskazań zdrowotnych jądra, które znajdują się w jamie brzusznej powinny być bezwzględnie usunięte. Przy wnętrostwie obustronnym jest to równoznaczne z kastracją. Jeśli jedno jądro zeszło prawidłowo, teoretycznie można je tam zostawić, jednak w praktyce powinno być również usunięte, ponieważ istnieje duże ryzyko skręcania się nasieniowodu. Poza tym tylko kastracja daje pełną gwarancję, że pies nie będzie krył i nie przekaże tej wady potomstwu. 

Jest jeszcze jeden, chyba najważniejszy argument, który powinien skłonić właściciela psa do usunięcia uwięźniętego jądra - otóż ma ono tendencję do nowotworzenia i zdarza się, że przez kilka lat rośnie w jamie brzusznej guz nowotworowy, który osiąga czasem nieprawdopodobne rozmiary sięgające nawet 10 kilogramów. Usunięcie takiego tworu, w dodatku często u psa w starszym wieku, jest obciążone dużym ryzykiem.

Wniosek jest nastepujący: w wieku 6-8 tygodni należy sprawdzić, czy jądra są w mosznie. Jeśli któregoś brakuje trzeba ustalić, gdzie się znajduje i w przypadku jego uwięźnięcia w jamie brzusznej zdecydować się, dla dobra psa, na jego usunięcie.



Wnętrostwo a hodowla

Jeśli chodzi o hodowlę, nie ma wątpliwości. Wnętrostwo jest bardzo poważną wadą i oznacza dyskwalifikację hodowlaną. Wszelkie zabiegi w rodzaju wszczepiania plastikowej protezy jądra są po prostu oszustwem.

Pozostaje problem wykluczenia z hodowli psów, które już uzyskały kwalifikację hodowlaną, ale u ich potomstwa podejrzanie często pojawiają się psy z tą wadą. Przyjmuje się, że jeśli w miocie pojawią się wnętry, to z hodowli powinni zostać wycofani oboje rodzice, jeśli wada występuje również wśród innych psów pozostających pokrewieństwie – całe rodzeństwo powinno zostać wykluczone z hodowli. Ponieważ sposób dziedziczenia wnętrostwa nie jest dokładnie poznany, trzeba zachować daleko idącą ostrożność: z jednej strony zadbać o zdrowie przychodzących na świat szczeniąt, z drugiej zaś nie usunąć z hodowli wybitnego psa tylko dlatego, że w jakimś miocie zdarzył się wnęter.



Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!

E-mail: *
Treść: *

Prawa autorskie

Wszystkie ma- teriały publiko- wane w tym serwisie są chronione pra- wami autor- skimi. Kopiowanie całości lub części jest zabronione.
Projekt i wykonanie: Blueprint
Wszelkie prawa zastrzeżone dla piesporadnik.pl 2024
PiesPoradnik.pl ul. Grunwaldzka 487 B 80-309 Gdańsk

Zakaz kopiowania - wszystkie teksty, zdjęcia i materiały graficzne publikowane w tym portalu są chronione prawem autorskim i nie mogą być kopiowane.